Bestuurslid Els Le Large
Het Rotterdamse Woongenootschap als juridische troefkaart
Vanuit wederzijdse belangen de verbinding zoeken, dat noemt jurist Els Le Large haar toegevoegde waarde binnen het bestuur van Het Rotterdams Woongenootschap. Ze analyseert structuren en relaties en vertaalt het conceptuele naar het praktische en maatschappelijke veld. Juist dát veld is voor het Woongenootschap van belang, vindt Els. “De kranten staan er bol van en beleidsmakers vinden het belangrijk, maar niemand doet wat nodig is!”
In het verleden werkte Els meerdere malen samen met Peter Kuenzli aan diverse gebiedsontwikkelingsprojecten. Toen Peter langskwam voor feedback op zijn idee en exploitatieopzet voor Het Rotterdams Woongenootschap, vroeg hij Els om ook bestuurslid te worden. “Ik geloof in de missie van de stichting, zie de toegevoegde waarde ervan en vind Peter een topbestuurder. Dat was drie keer raak!”
Voor het Rotterdams Woongenootschap zoek ik naar verbinding en samenwerking
Els sloot zich aan bij het team. “We zijn op een missie en moeten daarvoor samenwerkingen met veel verschillende partijen aangaan. Die samenwerking zoeken en vormgeven, daarin heb ik veel ervaring.” Els gaat diplomatiek te werk en heeft voelsprieten ontwikkeld voor het ontdekken van verschillende en wederzijdse belangen. “Ik blijf weg van het vechtmodel en zoek juist de verbinding.”
Middeninkomens goed vast op Nederlandse vastgoedmarkt
Dat er iets moet veranderen is voor Els evident. “En om dat te bereiken moeten we in actie komen. De ‘gewone’ vastgoedontwikkelaars lopen hier niet voor. En mede door de overheidsbeslissingen over de terugtredende rol van corporaties, zijn er weinig partijen die projecten oppakken om wonen voor middeninkomens in de stad mogelijk te maken.” En dat is een probleem vindt ook Els, omdat het belangrijk is dat er diverse groepen mensen wonen in een stad. “Maar met het huidige aanbod van alleen sociale huur of ontzettend dure koopwoningen is dat niet mogelijk. Voor mensen met middeninkomens is goed wonen in de stad simpelweg niet meer betaalbaar.”
Unusual suspect als superheld
De huidige gang van zaken op de vastgoedmarkt is volgens Els goed te verklaren en ook logisch. “Projectontwikkelaars mógen geld verdienen, daar zijn ze voor. Het probleem is nu dat er tussen de projectontwikkelaars en woningcorporaties een gat zit.” Er komen volgens Els op dit moment twee dingen samen: het feit dat niemand dit gat opvult én het feit dat die middengroep bestaat uit veel slimme, mondige mensen die graag in de stad blijven wonen. Ook de economie is het plan goed gezind, denkt Els. “In de huidige economie en vooral in de vastgoedwereld zien we steeds vaker unusual suspects opereren, nieuwe partijen die het verschil kunnen maken.” Dat verschil? Dat schuilt in de langdurig kwalitatief hoogwaardige én betaalbare manier van wonen in de stad, waarvan Het Rotterdams Woongenootschap een ideaal voorbeeld is.
Beleggen weerleggen
Els vertelt enthousiast over haar rol binnen het bestuur, over het vormgeven van relaties en het uitdokteren van structuren. “Het is van belang om alles goed te documenteren, zodanig dat iedereen het over vijf jaar nog steeds begrijpt,” verklaart Els. “Mijn kennis van de vastgoedmarkt en het functioneren van gemeenten zijn van toegevoegde waarde. Ik ken de beleidskant en onderzoek daarnaast hoe je langdurig goed met elkaar in een gebouw kunt wonen, als het eenmaal zover is.”
We voorkomen juridisch dat het gebouw in de toekomst als melkkoe wordt ingezet
Het bestuur stelt de statuten van de coöperatieve vereniging zodanig op dat het gebouw langdurig ter beschikking blijft van de middeninkomens, verklaart ze. “Het is een grote uitdaging om juridisch te voorkomen dat mensen het gebouw als melkkoe gaan inzetten. Straks zijn de huurders – de leden van de coöperatie – gezamenlijk eigenaar van het gebouw. Je wilt niet dat ze in de verleiding komen om de boel te verkopen en daarmee de meerwaarde opstrijken, want dat soort speculatie willen we precies voorkomen.”
(Niet) investeren in de toekomst
Els twijfelt overigens niet aan de motivaties van geïnteresseerden. “Ik denk dat we de juiste toon hebben gevonden en dat we daarmee de juiste doelgroep bereiken. Het is duidelijk dat we geen projectontwikkelaar zijn: we hebben een missie!” Maar de statuten zijn wel degelijk van belang, want “over vijftig jaar wonen er allemaal mensen die niet betrokken waren bij de start en de huidige status in de stad.” Het borgen van de woningen voor de middeninkomens én het gedachtengoed zijn dus, zelfs in dit stadium, al van belang. In Zurich, waar de Genossenschaften gemeengoed zijn, is dat al heel lang vanzelfsprekend. “Daar onderschrijven de bewoners het belang van deze constructie en daarom draait het daar al honderd jaar op die manier.” Maar in Nederland is die denkwijze niet gangbaar, waardoor samenwerkingen eerder al beëindigd werden. “We hebben hier blijkbaar moeite om af te stappen van het marktdenken. In Amsterdam is er grote woningnood en ook daar wil de gemeente de middeninkomens zogenaamd beter bedienen. De Gemeente Amsterdam verkoopt nu grond voor woningen met een maximale maandhuur van 1150 euro, maar de koper (meestal de belegger) mag de woningen na tien jaar alweer in de verkoop zetten. Dat is een kortetermijnoplossing en dat willen wij hier niet. Het Rotterdams Woongenootschap is voor generations to come.”
Voor het grotere belang
Haar eigen kinderen wonen nog thuis, maar mede voor hen vindt ze het van belang dat het tij keert op de huizenmarkt. “Ik wil bijdragen aan Nederlandse voorbeeldprojecten waar ook mijn kinderen in potentie iets aan hebben. Als we bewijzen dat dit kan in Rotterdam, kan het ook voor andere gemeenten.” Maar nu eerst die grondpositie maar eens verkrijgen!
Het is prettig en helder om gesprekken te voeren vanuit de missie
Het bestuur voert daarnaast gesprekken met een maatschappelijk ontwikkelaar die kan helpen bij de voorfinanciering én plannen ze een missie naar het ministerie. “Woningcorporaties mogen nu wettelijk geen samenwerking met ons aangaan, maar daarmee missen we een potentieel fijne partner met veel grond- en pandbezit. Het scheelt als zij ook middeninkomens mogen opnemen in hun beleid.” Het zijn prettige gesprekken vindt Els, “omdat het hier niet gaat om eigenbelang, maar de belangen van anderen. Bij onderhandelingen houden we altijd scherp oog op onze missie, wat de gesprekken helder en concreet maakt. Precies zoals Els graag werkt!
Over Els Le Large
Els was advocaat ruimtelijke ordening en vastgoed en werkt sinds 2001 als legal consultant bij RoyalHaskoningDHV. Projecten op het gebied van infrastructuur en mobiliteit, gebiedsontwikkeling, vastgoed en natuurontwikkeling behoren tot haar specialisme. Dat specialisme is niet toevallig: ze wilde vroeger architect worden. Els wil een bijdrage leveren aan het grote belang en vindt de vraagstukken interessant. Ook belangrijk: “We hebben het gezellig in het bestuur. We vergaderen veel ‘s avonds want we doen dit er allemaal naast. We zijn erg complementair en er is een groot vertrouwen in elkaars professionaliteit.”
Ik wilde vroeger architect worden
Hoewel Els niet in Rotterdam woont, heeft ze door werk en familie veel binding met de stad. “Er is ontzettend veel creativiteit en levendigheid in Rotterdam. Het is een stad van werkers die er ook willen wonen, en daarom is Rotterdam bij uitstek de stad om Het Rotterdams Woongenootschap op te zetten.” Zelf ging ze de stad uit, vertelt Els. “Ik verhuisde van Utrecht naar De Bilt omdat ik een grondgebonden woning dichtbij het bos wilde.” Ze ziet tegenwoordig veel gezinnen andere keuzes maken. “Dat ‘huisje boompje beestje’ is typisch voor de jaren tachtig. Ik ben opgegroeid met het idee dat iedereen een auto moet hebben, maar mijn kinderen twijfelen of ze überhaupt hun rijbewijs willen halen. Er wordt tegenwoordig veel meer gekeken naar lenen en delen.” Vooral de stad leent zich voor die manier van leven. “De stad biedt gemak en er staat een hele generatie te trappelen om een loopbaan én leven in de stad op te bouwen. Maar ze passen voor 1-hoog achter tegen 1300 euro per maand! Met kwalitatief mooie én betaalbare huurwoningen is het een stuk eenvoudiger om deze groep in de stad te houden.” Haar eigen ideale woning heeft een weids uitzicht, vertelt ze. “Als ik later groot ben, wil ik een huis met een veranda rondom, het liefst met zicht op zee, bos of weiland.”